1.GİRİŞ

Yüzyıllardır bilinen ,arıların ve doğanın ortaklaşa ürünü propolis birçok makale ve çalışmada tıbbi faydaları üzerine tartışılmıştır.

En kapsamlı şekilde araştırılan sağlık yararları arasında anti-mikrobiyal, yara iyileşmesi, kardiyak koruyucu etkileri ve optimal sinir fonksiyonunun desteklenmesi yer alır. Propolisin sağlığı destekleme mekanizması, antioksidan ve antienflamatuar aktivitesiyle ilişkili görünmektedir, ancak çoğu durumda bu karmaşık besinin fizyolojik etkilerinin kapsamı geniş ve çeşitlidir.

Propolis, arılar tarafından tomurcuk ve bitkilerden toplanan, arı enzimleri, polen ve balmumu ile karıştırılmış reçineli bir maddedir.

Oldukça farklı türleri olmasına rağmen belirli bir örneğin biyolojik özelliklerinin incelenmesi, her zaman belirli bir coğrafi bölgenin, belirli bir örneğini temsil eden, biyolojik potansiyelini ve bileşenlerinin rolünü araştıran kimyasal bileşimi ve botanik kaynağı ile ilişkilendirilmelidir.Dolayısı ile her coğrafi bitki ve polen çeşitliliği ,propolisin de kimyasal farklı örnekleri olduğunu göstermektedir.

Arı tutkalı olarak anılan propolis, arılar tarafından kovanlarının yapımında ve bakımında üretilir. Arılar, balmumu ve tükürük kombinasyonunu kullanarak propolis üretirler, burada kovan için savunma mekanizması görevi görür [1]. Propolisin koruyucu bağışıklık savunması ve antioksidan özellikleri, biyoaktif fitokimyasalların bileşenlerinden gelir. Propoliste birden fazla bileşik tanımlanmıştır ve üretim yerine göre farklılık gösterir. Propolisteki bileşikler arasında fenolik asitler, flavonoidler, esterler, diterpenler, seskiterpenler, lignanlar, aromatik aldehitler, alkoller, amino asitler, yağ asitleri, vitaminler ve mineraller bulunur [2]. Bir propolis örneğinin tam bileşimi kovanlar, konum ve mevsimler arasında değişiklik gösterebilir. Propolisin işlevinin arı kovanının kısırlığını ve sağlığını desteklemek olduğu düşünüldüğünde, propoliste bulunan biyoaktif maddelerin koruyucu özellikleri insan sağlığı için önemli faydalar sağlayabilir [3,4]. Propolis, kendisini potansiyel bir koruyucu ve tedavi edici ajan yapan, bildirilen faydaları nedeniyle son yıllarda dikkatleri üzerine çekmiş ve ticari olarak satışıda artmış hatta ihtiyacı bazen karşılıyamama boyutlarına gelmiştir [5].

2. Propolisin Yapısı ve İşlevi

Propolis, bal arıları tarafından çeşitli kaynaklardan toplanan bitki kökenli bir maddedir ve başta flavonoidler ve fenolik asitler olmak üzere çok sayıda polifenolik bileşen içerir [6]. Propolis, farklı coğrafi özelliklere sahip Arjantin, Brezilya, Çin, Yeni Zelanda, Güney Afrika, Tayvan, Ukrayna, Amerika Birleşik Devletleri ve Özbekistan gibi çeşitli ülkelerden kaynaklanmaktadır ve baskın rengine bağlı olarak yeşil, kırmızı ve kahverengi olmak üzere üç ana sınıfa ayrılmıştır. [7,8,9].

Herhangi bir propolis örneğinde tanımlanan bileşenlerin sayısı, coğrafi kökene bağlı olarak yüzlercedir [10,11,12]. Propolis özütünün etanol veya su ile hazırlanmış olup olmadığı da bileşen besin profilini değiştirir [10]. Propoliste bulunan çeşitli bileşikler ve bitkisel besinlerin olması ; antimikrobiyal, antioksidan, antiinflamatuvar, immün modülasyon, cilt iyileşmesi, cilt estetiği, kanserden korunma gibi farklı biyolojik özelliklerin aralığınıda bir şekilde açıklamaktadır [13].

 

 

Propolisin fenolik içeriği esas olarak krisin, galangin, pinostrobin, pinobanksin ve pinokembrinden oluşur ve sonuncusu propolisteki en bol flavonoiddir [14,15]. Avrupa ve Asya propolisi basit fenolik asitler içerirken, lignanlar daha sıcak iklimlerdeki propolisteki ana bileşiklerdir (Brezilya) [1]. Yeni Zelanda propolisi üzerine yapılan bir çalışma, flavonoid içeriğinin% 70'inin pinobanksin ve pinokembrin [16] olduğunu, Brezilya, Uruguay ve Çin'deki örneklerden [17] çok daha yüksek bulmuştur. Çeşitli propolis ürünlerinin yapı ve işlevindeki farklılıklar, klinik ve araştırma yönü önerme yeteneğini bulanıklaştırır.

Genel olarak, sağlıkla ilgili iddiaların belirli bir coğrafi bölgeden üretilen bir ürünle izole edilmesi muhtemeldir.

 

3.Propolisin Fizyolojisi, Sindirimi ve Metabolizması

Propolis, zayıf bir biyoyararlanıma ve absorpsiyona katkıda bulunan, büyük bir moleküler ağırlığa sahip karmaşık bir matris içinde lipitler, mumlar ve reçinelerden oluşur. Uygulanan polifenol formu (doğal meyve, meyve suyu veya özüt) veya çoklu polifenollerin varlığı sinerjistik etkileri destekler ve biyoyararlanımın önemli belirleyicileridir [18]. Polifenollerin zayıf biyoyararlanımına katkıda bulunduğuna inanılan faktörler arasında sindirim dengesizliği, bağırsak hücrelerinde zayıf transselüler dışa akım , hızlı metabolizma ve atılım yer alır [19]. Diyet polifenolleri esterler, polimerler veya glikosile edilmiş formlarda bulunduğundan, bunlar absorbe edilemez ve absorpsiyondan önce bağırsak enzimleri veya kolon mikroflorası tarafından hidrolize edilmelidir. [18]. Bağırsak sistemindeyken, zayıf şekilde emilen polifenolik bileşikler, kolon mikrobiyotasının enzim aktivitesinin yardımıyla, iyileştirilmiş biyoyararlanımı olan daha küçük fenolik asitlere dönüştürülür [20]. Mikrobiyota insanlar arasında farklılık gösterdiğinden, emilim ve metabolizmadaki bireysellik giderek daha fazla dikkate alınmaktadır.

Propolis fenolleri kan dolaşımına ulaştığında, bunların kan-beyin bariyerini aşan seçici geçirgenliği ve sistemik eliminasyonu, optimal beyin fonksiyonu açısından terapötik etkinliği sınırlar [18]. Bununla birlikte, artan kanıtlar, bazı propolis türevlerinin kan-beyin bariyerini geçebildiğini göstermektedir.

 

4. Doz ve Güvenlik

Fareler ve insanlarda yapılan klinik araştırmalar, propolis ve bileşenlerinin genellikle iyi tolere edildiğini ve çok büyük miktarlarda uygulanmadıkça toksik olmadığını bildirmektedir [1,11,21]. Bununla birlikte, propolisin yan etkileri ve toksisitesinin insan deneylerinde nadiren bir sonuç ölçütü olarak dahil edildiği unutulmamalıdır

Önceki hayvan çalışmalarına dayanarak ve genel olarak sağlıklı insanlara ekstrapolasyon yaparken bir güvenlik marjı uygulayarak, güvenli bir propolis dozunun 70 mg / gün olduğu bildirilmiştir [22]. İlginç bir şekilde, propolisin bir bileşeni olan pinokembrin üzerine çalışmalar, tek doz olarak 150 mg kullanılarak yapılmıştır [23]. Bilinci açık farelere verildiğinde, propolis özütünün ortalama öldürücü dozu 7,34 g / kg'dan (LD50) fazladır ve ürünün genellikle güvenli olduğunu doğrular. [24,25].

Propolis uygulamasının daha yaygın bir yan etkisi, özellikle topikal uygulama açısından aşırı duyarlılık olup, alerjik reaksiyonlar, şişme, dermatit ve ürtiker ile sonuçlanır. Spesifik durumlarda, bir bireyde topikal uygulama üzerine şiddetli boğaz şişmesi ve anafilaktik şok görülmüştür [26]. Laringeal ödem ve anafilaktik şok gibi ciddi yan etkiler nadiren bildirilmiştir [27], bunlar nadiren propolis gibi "doğal” bir takviyeye atfedilir. Dermatitli bireylerin% 1.2-6.6'sının propolis'e duyarlı olduğu bildirilmektedir [27]. Bu nedenle, olumlu güvenlik profiline rağmen, insanların propolis ürünlerini eklemeden veya uygulamadan önce tıbbi yardım almaları önerilir.

 

Propolisin Oksidatif ve İnflamatuvar Etkileri

·Serbest Radikaller ve Oksidatif Stres

Propolisin ve bileşenlerinin antioksidan aktivitesi iyi bir şekilde belgelenmiştir [28], sonuçların büyük çoğunluğu oksidatif stres belirteçlerinde bir azalma olduğunu göstermektedir [29]. Oksidatif stres kaynaklı doku hasarını azaltmak için, endojen antioksidan sistemler enzimler, süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon peroksidaz (GPx) ve katalaz (CAT) ve antioksidan besinler askorbik asit, glutatyon ve flavonoidler gibi koruyucu mekanizmalar geliştirmiştir [11 ]. Propolisteki flavonoidler, serbest radikalleri temizleyebilen ve böylece hücre zarını lipid peroksidasyonuna karşı koruyabilen güçlü antioksidanlardır [30].

Merkezi sinir sisteminin en önemli organı olan beyin, yüksek oksijen kullanımı, yüksek çoklu doymamış yağ asitleri konsantrasyonu ve düşük antioksidan molekül konsantrasyonu nedeniyle diğer dokulara göre serbest radikal kaynaklı hasara daha duyarlıdır [ 22]. Beyinde oksidatif stres, akut ve kronik hasara neden olur ve nöronal hasarın patogenezinde önemli bir rol oynar. Propolis ve türevlerinin, lipid peroksidasyon oluşumunu azaltarak ve antioksidan enzim aktivitelerini artırarak ve ayrıca serbest radikal oluşumunu inhibe ederek radyasyonla hasar görmüş beyin dokusunda oksidatif stresi önlediği görülmektedir [22]. Bu sonuçlar, propolisin ve bileşenlerinin, radyasyon hasarlı beyin dokusundaki oksidatif stres üzerinde bir antioksidan ve serbest radikal temizleyici olarak önemli bir rol oynadığını göstermektedir. Klinik öncesi çalışmalar, propolisin bir bileşeni olan pinokembrinin, hem in vivo hem de in vitro iskemi-reperfüzyon tarafından indüklenen oksidasyona ve apoptoza karşı sıçan beynini koruduğunu da ileri sürmüştür [23].

 

Alzheimer riski taşıyan transgenik farelerde, pinokembrin verilenler yeterli glutatyon içeriğini ve SOD aktivitesini korumuştur [31]. İran'dan kahverengi propolis verilmesi, farelerde kalıcı serebral arter tıkanıklığının nöronal hasarını iyileştirmiştir, çünkü antioksidan SOD ve GPx aktivitesini ve enzim oranını ve ayrıca lipid peroksidasyonunu azaltmıştır [11].

 

 

·Antiinflamatuvar

İnflamasyon, bağışıklık sistemi ile karmaşık sinyal yolakları yoluyla homeostazı yeniden sağlamak için tasarlanmış hasarlı dokular arasındaki bir etkileşim olarak tanımlanır [32]. Propolisin anti-inflamatuar aktivitesi, içeriğindeki bişenlere bağlıdır;flavonoidler, fenolik asitler ve bunların esterleri, terpenoidler, steroidler ve amino asitler; CAPE en çok çalışılan bileşiktir. Propolisin anti-inflamatuar aktivitesinin altında yatan ana mekanizmalar şunları içerir: (1) siklooksijenazın (COX) inhibisyonu ve bunun sonucunda prostaglandin biyosentezinin inhibisyonu, (2) serbest radikal süpürme; (3) nitrik oksit sentezinin engellenmesi; (4) İnflamatuar sitokinlerin konsantrasyonunda azalma; ve (5) İmmünosupresif aktivite [3].

 

COX, prostaglandin, prostasiklin ve tromboksan oluşumundan sorumlu bir enzimdir. COX'un farmakolojik inhibisyonu, inflamasyon ve ağrı semptomlarından kurtulma sağlayabilir [3]. CAPE, insan oral epitel hücrelerinde ve sıçan inflamasyon modellerinde COX-2'nin aktivitesini ve ekspresyonunu inhibe eder [33]. Alzheimer riski taşıyan transgenik farelerde, üç aylık pinokembrin tedavisi nöronal inflamatuar belirteçlerde (tümör nekroz faktörü alfa (TNF-α), interlökin-1 (IL-1) ve interlökin-6'da (IL-6) ) önemli azalmaları doğrulamaktadır [34].

 

Pinocembrin, proinflamatuar sitokinlerin (TNF-α, interlökin-1beta (IL-1β)), kemokinlerin (hücreler arası adhezyon molekülü-1, vasküler hücre adezyon molekülü-1), indüklenebilir nitrik oksit sentaz (iNOS) ve akuaporin-4 düzeyini azaltır [35]. Alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı olan sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışmada, 200 mg / gün propolis, propolisin antiinflamatuvar aktivitesine atfedilen etkilerle TNF-α ve IL-6'yı azaltmıştır [36]. Pinocembrinin, NF-κB'nin nükleer translokasyonunu baskıladığı ve diyabetik farelerin serebral korteksinde ve hipokampusundaki TNF-α ekspresyonunu azalttığı görülmektedir, bu da propolisin nöronları inflamasyon hasarından koruyarak biliş eksikliklerini hafiflettiğini düşündürmektedir [37].

 

Pinokembrin oksidatif stres, inflamatuar ve apoptotik belirteçlerin azaltılmasıyla hasara bağlı radyasyonu azaltabilir [38]. Pinokembrin, radyasyonla yükselen enfarktüs boyutunu normalleştirdi. Pinokembrinin antiinflamatuvar etkileri IL-1b, TNF-a ve iNOS'un azalmış ekspresyonu ile kanıtlanmıştır [38].

 

Tüm çalışmalar inflamatuar belirteçlerde bir azalma bildirmemektedir. Tip-2 diyabetik hastalarda, TNF-α, Brezilya yeşil propolisi ile tedaviden sonra önemli ölçüde azalmıştır,Bu nedenle, Brezilya yeşil propolisinin kronik iltihaplanma üzerindeki birleşik etkisi, tip-2 diyabeti olanlarda olumlu bulunmuştur[39].

 

·Ateroskleroz ve Kardiyo Koruyucu Aktivite

Propolisin kardiyovasküler etkileri, altta yatan mekanizmalar zayıf bir şekilde karakterize edilmiş olmasına rağmen, geniş çapta rapor edilmiştir. Yürütülen araştırmalardan elde edilen sonuçlar, kardiyo koruyucu etkilerin propolis ve onu oluşturan bileşenlerin antioksidan aktivitesinin bir sonucu olduğunu gösterme eğilimindedir [40]. Epidemiyolojik çalışmalar, flavonoidler açısından zengin bir diyetin, artan uzun ömürlülük ve azalmış kardiyovasküler hastalık insidansı ile pozitif korelasyon gösterdiğini ortaya çıkarmıştır [41]. Oksidatif stres, kardiyovasküler hastalığın başlamasında bir rol oynar gibi görünmektedir. Düşük yoğunluklu lipoprotein oksidasyonu, ateroskleroz (arter duvarlarının kalınlaşması ve kan akışının kısıtlanması) ve son olarak kardiyovasküler hastalıkla sonuçlanan arter duvarlarındaki plakların gelişimsel süreci olan aterojenez sürecini tetikler [42]. İyi bilinen antioksidan etkilerin ötesinde, polifenoller vasküler endotelyumdan nitrik oksit (NO) oluşumu ile etkileşime girer, bu da sadece vazodilatasyona değil, aynı zamanda kardiyovasküler sistemi koruyan genlerin ekspresyonuna da yol açar [43].

 

Kolesterol açısından zengin bir diyet uygulayan farelerde, tüm propolis türlerinin (kırmızı, yeşil veya kahverengi) toplam kolesterolü düşürdüğünü ve farelerde yüksek yoğunluklu lipoprotein-kolesterol konsantrasyonlarını yükselttiğini ortaya çıkarmış, bu da bölgesel ürün tedarikinde önemsiz biyoaktif farklılıklar olduğunu düşündürdürmüştür [44]. Polifenollerin, lipoksijenaz, ksantin oksidaz ve fosfolipaz A2 gibi çok sayıda hücresel enzimi inhibe ettiği ve LDL-peroksidasyonunu azalttığı bilinmektedir. Ek olarak, propoliste bulunan flavonoidler demir şelatörleridir ve bu nedenle demire bağlı serbest radikal üretimini azaltabilir [45]. Özellikle Pinokembrinin, ApoE'yi düzenleme ve rho kinazı azaltma kabiliyetine bağlı olarak kardiyovasküler hastalıkları etkilediği düşünülmektedir [35]. Propolis ayrıca, azalmış infarktüs hacmi ve iyileştirilmiş davranış işlevi olan farelerde serebral tıkanmaya karşı koruyucu olduğunu göstermiştir [11].

Belirli bir kardiyovasküler hastalıkla ilgili olarak, inme, diyet polifenolleri, hastalığın farklı evreleri için faydalar sağlayabilir.. Hastalığın önlenmesi aşamalarında polifenoller serebral kan akışını iyileştirir, trombosit agregasyonunu ve trombozu önler ve oksidatif stresi inhibe eder. Erken hastalık evresi için, polifenoller inflamasyonu azaltır ve endotelyal fazı korur, böylece apoptoz ve nekroz gibi iskemik ölüm mekanizmalarına müdahale eder [43]. Hedeflenen hastalık durumlarında propolis gibi polifenollerin kullanımı, optimal kullanımı hakkında klinik anlayış sağlamak için gelecekteki araştırmalarda izlenmeye değer olabilir.

 

·Nöroproteksiyon

İskemi ,epilepsi gibi travmatik nöral disfonksiyon ; Parkinson hastalığı, Alzheimer hastalığı ve multipl skleroz gibi dejeneratif disfonksiyon, propolisin etkili olabileceği sahalardır.Nörolojik disfonksiyonun mekanizmaları ve nedenleri belirsizliğini korumaktadır, ancak oksidatif streste artış, inflamatuar sinyallerin indüksiyonu ve beyin dokusunda yavaş immün yanıtlarla bağlantılı görünmektedir [46,13].

Son çalışmalar, daha önce tartışılan CAPE'nin, serebral iskemiyi takiben beyin hasarının korunmasına yardımcı olan bir antioksidan görevi gördüğünü göstermiştir [47]. Glutamatla indüklenen toksisiteye maruz kalan nöronlar, p38 ve kaspaz-3 aktivasyonunun fosforilasyonunu inhibe ederek CAPE ilavesiyle korunmuş ve nöroprotektif aktivitesini daha da desteklemiştir [12]. Kaspaz-3, nöral ve retina hücreleri dahil birçok anahtar hücresel proteinin spesifik bölünmesini katalize eden, sıklıkla aktive olan bir ölüm proteazıdır. CAPE ayrıca beyindeki aşırı inflamatuvar reaksiyona bağlı nörotoksik etkileri de önler [13]. Ek olarak, propolis flavonoidlerinden biri olan pinokembrin, büyük olasılıkla besleyicinin antioksidan aktivitesi yoluyla serebral iskemiden kaynaklanan hasarı azaltır [48,49].

 

Nöronal hastalık üzerine yapılan araştırmaların yanı sıra, propolisin retina hücreleri üzerindeki koruyucu etkilerine giderek daha fazla odaklandığı bildirilmektedir [50,51]. Propolis, hem hücre kültürlerinde in vitro retina hasarına karşı, retina hücre kültüründe indüklenmiş oksidatif hasar ve nörotoksisite kullanılarak çalışılmış, hem de farelerde retina hasarına karşı nöroprotektif etkilere sahiptir [10]. Yaşlanan bir popülasyonda makula dejenerasyonu ve genç nesilde miyopi gibi çeşitli göz rahatsızlıkları için önleyici bir strateji olarak propolisin çıkarımları araştırılmaya değerdir. Miyopi veya uzağı görememe şu anda ortaokul öğrencilerinin% 10-20'sini etkilemektedir [52].Propolis gibi flavonoidler açısından zengin antioksidan takviyeleri gibi, açık bir şekilde ekran zamanı, ve fiziksel aktivite miyopi geliştirme riskini etkiler. Miyopi şu anda Asyalı çocukları etkileyen bir durum olarak düşünülürken, ABD'deki oranlar hızla artmaktadır [52]. Pek çok Asyalı ailede, miyopinin ilaçla ilişkili olmayan tedavi seçenekleri aranır ve propolis gibi bir ürün için ticari bir fırsattır.

 

·İmmünomodülatör ve Antimikrobiyal İşlev

Kökenine ve dolayısıyla içerdikleri bileşiklere bakılmaksızın tüm propolis türleri, antimikrobiyal aktivitesiyle sonuçlanan tek tek bileşiklerden ziyade propolis bileşiklerinin toplu etkisi olduğunu gösteren antimikrobiyal aktivite göstermiştir [29]. Propolis içindeki bileşiklerin bakteri hücre bölünmesini engellediği ve sitoplazma içinde işlev bozukluğuna neden olduğu, böylece bakteri aktivitesini ve büyümesini etkisiz hale getirdiği görülmektedir. Propolis, aralarında Bifidobacterium infantis, Enterococcus faecalis, Escherichia coli, Helicobacter pylori, Listeria monocytogene, Neisseria gonorrhoeae, P. larvae, Staphylococcus aureaus, Staphylococcus-dirençli [1] gibi bir dizi patojene karşı çeşitli antibakteriyel aktivite göstermiştir.[ 35,53,54,55,56]

 

Propolisin flavonoid bileşenleri, galagin, pinokembrin ve pinostrobin gibi önde gelen antibakteriyel aktivite ile ilişkilidir [1]. Bu flavonoidlerin bakteriyel membran geçirgenliğini artırdığı ve bakteriyel genetik kodlamayı engellediği bildirilmektedir [1]. Dahası, flavonoidlerin nükleik asit sentezini, biyofilmlerin bağlanmasını , oluşumunu ve bakterilerin enerji metabolizmasını inhibe ettiği [57] ,bu nedenle etkili antibakteriyel ajanlar gösterdiği bildirilmiştir.

 

Antibakteriyel aktiviteye benzer şekilde, propolisin antiviral aktivitesi için bildirilen bir dizi mekanizma vardır, ancak araştırmalar CAPE ve diğer ilgili bileşikleri araştırmakla sınırlıdır [1]. CAPE, NF-kB aktivasyon sürecini [58] bloke eder ; retrovirüsler tarafından üretilen HIV-1 integrazının bir inhibitörüdür, bu nedenle genetik materyalin konakçının DNA hücresine entegrasyonunu inhibe eder. Ek olarak, CAPE ayrıca hepatit C virüsünün [1] in vitro replikasyonunu baskılar, böylece hem antibakteriyel hem de viral etkiler gösterir.

 

 

·Bağırsak Sağlığı

Optimal bağırsak sağlığı ve gastrointestinal bakteri karakterizasyonunun araştırılması oldukça günceldir ve bazıları hastalık durumlarının bağırsak mikrobiyotasındaki dengesizliklerden kaynaklandığını düşündürmektedir [59]. Sağlıklı bir bağırsak mikrobiyotası dizisi, belirli sağlık yararları sağlayan kısa zincirli yağ asitleri gibi mikrobiyal biyoaktif molekülleri serbest bırakır. Propolis bileşenleri de dahil olmak üzere polifenoller, bağırsak mikrobiyotası tarafından seçici olarak metabolize edildikleri için son zamanlarda uluslararası bir konsorsiyum tarafından probiyotikler olarak tanımlanmıştır [60]. Propolis polifenolleri, patojenik bakterilerin büyümesini inhibe ederek ve bağırsak patojenlerinin insan bağırsak hücrelerine yapışmasını baskılayarak optimal bağırsak mikrobiyotasını destekleyebilir [61].

 

Yakın tarihli bir çalışmada propolis türevi fenoliklerin Clostridium spp, Staphylococcus aureus ve bakteriyosides spp gibi patojenik bakterilerin büyümesini inhibe ederek gastrointestinal sistemi koruduğu görülmektedir. [61]. Propolisin, patojenlerin bağırsak duvarına yapışmasını baskıladığını ve doğal öldürücü hücre aktivitesi , sitokin sekresyonunu içeren sistemik bağışıklık fonksiyonunu güçlendirdiğini bildirmişlerdir [61].

Propolisin bağırsak mikrobiyotası üzerindeki etkisine ilişkin çalışmalar, özellikle inflamatuar ve ülseratif kolit gibi durumlar olmak üzere insan sağlığı için potansiyel uygulamalara ilişkin yeni bilgiler sağlar. Propolisin optimal bağırsak sağlığını destekleme potansiyeli olsa da, araştırma emekleme aşamasındadır ve klinik olarak tavsiye etmeden önce daha fazla araştırma yapılmasını gerektirir.

·Yara İyileşmesi ve Cilt Koruması

Tarihsel olarak propolis, bir deri dezenfeksiyonu olarak ve doğrudan yaralarda iyileşmeyi iyileştirmek için kullanılmıştır [53,55], modern tıbbın araştırma nedenini üstlenmesi ile,propolisin cilt dokusunun büyümesini ve rejenerasyonu uyardığı ve aynı zamanda kolajen üretimini düzenlediği bildirilmiştir [1,62]. Propolis ile tedavi edilen yanık yaralarının daha düşük serbest radikal konsantrasyonlarına sahip olduğu bulunmuştur [63]. In vitro araştırmalar, propolis ilavesinin aşırı ışığın neden olduğu hücre içi serbest radikal üretimini baskılayarak fibroblast hücrelerinde hücre hasarını hafifletebileceğini göstermiştir [62]. Doğrudan antioksidan yararları tartışılırken, propolisin antiinflamatuvar etkilerinin de yara iyileşmesini iyileştirdiği gösterilmiştir [63].

SONUÇ

İyi farmakolojik ,farmasötik özelliklere sahip doğal bir bileşik olarak propolis ve bileşenleri, yara ve cilt iyileşmesi, nörodejeneratif hastalık , ateroskleroz dahil olmak üzere geniş bir uygulama alanına sahiptir.

Tabi ki şu aşamada destek amaçlı kullanımı için kanıtlar olsa da geniş çaplı çalışmalar ilerde propolisin önemini ortaya koyabilecektir.

 

 

KAYNAKLAR

1. Cornara, L.; Biagi, M.; Xiao, J.; Burlando, B. Therapeutic properties of bioactive compounds from di_erenthoneybee products. Front. Pharmacol. 2017, 8, 412. [CrossRef]

2. Batista, L.L.V.; Campesatto, E.A.; Assis, M.L.B.d.; Barbosa, A.P.F.; Grillo, L.A.M.; Dornelas, C.B. Comparativestudy of topical green and red propolis in the repair of wounds induced in rats. Rev. Col. Bras. Cir. 2012, 39,515–520. [CrossRef]

3. Araujo, M.A.; Libério, S.A.; Guerra, R.N.; Ribeiro, M.N.S.; Nascimento, F.R. Mechanisms of action underlying the anti-inflammatory and immunomodulatory e_ects of propolis: A brief review. Rev. Bras. Farmacogn.2012, 22, 208–219. [CrossRef]

4. Cuevas, A.; Saavedra, N.; Salazar, L.A.; Abdalla, D.S. Modulation of immune function bypolyphenols:Possible contribution of epigenetic factors. Nutrients 2013, 5, 2314–2332. [CrossRef] [PubMed]

5. More, A. Propolis Market 2019 Industry Size by Global Major Companies Profile, Competitive Landscape andKey Regions 2024. Available online:https://www.theexpresswire.com/pressrelease/Propolis-Market-2019-

Research-Key-Players-Industry-Overview-Supply-Chain-and-Analysis-to-2019-2024_10325398(accessed on 6 September 2019).

6. Wang, K.; Jin, X.; Chen, Y.; Song, Z.; Jiang, X.; Hu, F.; Conlon, M.; Topping, D. Polyphenol-Rich Propolis Extracts Strengthen Intestinal Barrier Function by Activating AMPK and ERK Signaling. Nutrients2016, 8,272. [CrossRef] [PubMed]

 

7. Bazmandegan, G.; Boroushaki, M.T.; Shamsizadeh, A.; Ayoobi, F.; Hakimizadeh, E.; Allahtavakoli, M. Brown propolis attenuates cerebral ischemia-induced oxidative damage via a_ecting antioxidant enzyme system in mice. Biomed. Pharmacother. 2017, 85, 503–510. [CrossRef]

8. Bonvehí, J.S.; Coll, F.V. Phenolic composition of propolis from China and from South America. Z. Naturforsch.C 1994, 49, 712–718. [CrossRef]

9. Yesiltas, B.; Capanoglu, E.; Firatligil-Durmus, E.; Sunay, A.E.; Samanci, T.; Boyacioglu, D. Investigating the in-vitro bioaccessibility of propolis and pollen using a simulated gastrointestinal digestion System. J. Apic. Res. 2014, 53, 101–108. [CrossRef]

10. Inokuchi, Y.; Shimazawa, M.; Nakajima, Y.; Suemori, S.; Mishima, S.; Hara, H. Brazilian Green Propolis Protects against Retinal Damage In Vitro and In Vivo. Evid. Based Complement. Altern. Med. 2006, 3, 71–77.[CrossRef]

11. Pei, B.; Sun, J. Pinocembrin alleviates cognition deficits by inhibiting inflammation in diabetic mice. J.Neuroimmunol.2018, 314, 42–49. [CrossRef]

12. Farooqui, T.; A Farooqui, A. Molecular mechanism underlying the therapeutic activities of propolis: A critical review. Curr. Nutr. Food Sci. 2010, 6, 186–199. [CrossRef]

13. Farooqui, T.; Farooqui, A.A. Beneficial e_ects of propolis on human health and neurological diseases. Front. Biosci. 2012, 4, 779–793. [CrossRef]

14. Saad, M.A.; Abdel Salam, R.M.; Kenawy, S.A.; Attia, A.S. Pinocembrin attenuates hippocampal inflammation,oxidative perturbations and apoptosis in a rat model of global cerebral ischemia reperfusion. Pharmacol. Rep.2015, 67, 115–122. [CrossRef] [PubMed]

15. Anjum, S.I.; Ullah, A.; Khan, K.A.; Attaullah, M.; Khan, H.; Ali, H.; Bashir, M.A.; Tahir, M.; Ansari, M.J.;Ghramh, H.A. Composition and functional properties of propolis (bee glue): A review. Saudi J. Biol. Sci.2018. [CrossRef]

16.Markham, K.R.; Mitchell, K.A.;Wilkins, A.L.; Daldy, J.A.; Lu, Y. HPLC and GC-MS identification of the major organic constituents in New Zeland propolis. Phytochemistry 1996, 42, 205–211. [CrossRef]

17. Bonvehí, J.S.; Coll, F.V. The composition, active components and bacteriostatic activity of propolis in dietetics.J. Am. Oil Chem. Soc. 1994, 71, 529–532. [CrossRef]

18. Pandareesh, M.D.; Mythri, R.B.; Srinivas Bharath, M.M. Bioavailability of dietary polyphenols: Factorscontributing to their clinical application in CNS diseases. Neurochem. Int. 2015, 89, 198–208. [CrossRef]

19. Weaver, C.M.; Barnes, S.;Wyss, J.M.; Kim, H.; Morre, D.M.; Morre, D.J.; Simon, J.E.; Lila, M.A.; Janle, E.M.;Ferruzzi, M.G. Botanicals for age-related diseases: From field to practice. Am. J. Clin. Nutr. 2008, 87,493S–497S. [CrossRef] [PubMed]

 

20. Alkhaldy, A.; Edwards, C.A.; Combet, E. The urinary phenolic acid profile varies between younger and olderadults after a polyphenol-rich meal despite limited di_erences in in vitro colonic catabolism. Eur. J. Nutr.2018. [CrossRef]

21. Cao, G.; Ying, P.; Yan, B.; Xue, W.; Li, K.; Shi, A.; Sun, T.; Yan, J.; Hu, X. Pharmacokinetics, safety, andtolerability of single and multiple-doses of pinocembrin injection administered intravenously in healthysubjects. J. Ethnopharmacol. 2015, 168, 31–36. [CrossRef]

22. Alkis, H.E.; Kuzhan, A.; Dirier, A.; Tarakcioglu, M.; Demir, E.; Saricicek, E.; Demir, T.; Ahlatci, A.; Demirci, A.;Cinar, K.; et al. Neuroprotective e_ects of propolis and ca_eic acid phenethyl ester (CAPE) on theradiation-injured brain tissue (Neuroprotective e_ects of propolis and CAPE). Int. J. Radiat. Res. 2015, 13,297–303. [CrossRef]

23. Bertelli, D.; Papotti, G.; Bortolotti, L.; Marcazzan, G.L.; Plessi, M. 1H-NMR Simultaneous Identification ofHealth-Relevant Compounds in Propolis Extracts. Phytochem. Anal. 2012, 23, 260–266. [CrossRef]

24. Arvouet-Grand, A.; Lejeune, B.; Bastide, P.; Pourrat, A.; Privat, A.; Legret, P. Propolis extract. I. Acute toxicityand determination of acute primary cutaneous irritation index. J. Pharm. Belg. 1993, 48, 165. [PubMed]

25. Hamza, R.Z.; Diab, A.; El-Aziz, E.S.A.A. Hyperglycemic e_ect of chlorpyrifos, profenofos and possible ameliorative role of propolis and ginseng. Sci. Agric. PSCI Publ. 2014, 5, 9–14

26. Li, Y.J.; Lin, J.L.; Yang, C.W.; Yu, C.C. Acute renal failure induced by a Brazilian variety of propolis. Am. J.Kidney Dis. 2005, 46, e125–e129. [CrossRef] [PubMed]

27. Walgrave, S.E.;Warshaw, E.M.; Glesne, L.A. Allergic contact dermatitis from propolis. Dermatitis 2005, 16,209–215. [PubMed]

28. Kwon, Y.S.; Park, D.H.; Shin, E.J.; Kwon, M.S.; Ko, K.H.; Kim, W.K.; Jhoo, J.H.; Jhoo, W.K.; Wie, M.B.;Jung, B.D.; et al. Antioxidant propolis attenuates kainate-induced neurotoxicity via adenosine A1 receptormodulation in the rat. Neurosci. Lett. 2004, 355, 231–235. [CrossRef]

29. Osés, S.M.; Pascual-Maté, A.; Fernández-Muiño, M.A.; López-Díaz, T.M.; Sancho, M.T. Bioactive properties of honey with propolis. Food Chem. 2016, 196, 1215–1223. [CrossRef]

30. Cheung, K.W.; Sze, D.M.Y.; Chan, W.K.; Deng, R.X.; Tu, W.; Chan, G.C.F. Brazilian green propolis andits constituent, Artepillin C inhibits allogeneic activated human CD4 T cells expansion and activation. J.Ethnopharmacol. 2011, 138, 463–471. [CrossRef] [PubMed]

31. Liu, R.; Li, J.Z.; Song, J.K.; Zhou, D.; Huang, C.; Bai, X.Y.; Xie, T.; Zhang, X.; Li, Y.J.; Wu, C.X.; et al.

Pinocembrin improves cognition and protects the neurovascular unit in Alzheimer related deficits. Neurobiol.Aging 2014, 35, 1275–1285. [CrossRef]

 

 

32. Rahimifard, M.; Maqbool, F.; Moeini-Nodeh, S.; Niaz, K.; Abdollahi, M.; Braidy, N.; Nabavi, S.M.; Nabavi, S.F.Targeting the TLR4 signaling pathway by polyphenols: A novel therapeutic strategy for neuroinflammation.Ageing Res. Rev. 2017, 36, 11–19. [CrossRef] [PubMed]

33. Michaluart, P.; Masferrer, J.L.; Carothers, A.M.; Subbaramaiah, K.; Zweifel, B.S.; Koboldt, C.; Mestre, J.R.;Grunberger, D.; Sacks, P.G.; Tanabe, T. Inhibitory e_ects of ca_eic acid phenethyl ester on the activity andexpression of cyclooxygenase-2 in human oral epithelial cells and in a rat model of inflammation. Cancer Res.1999, 59, 2347–2352.

34. Liu, R.; Li, J.Z.; Song, J.K.; Sun, J.L.; Li, Y.J.; Zhou, S.B.; Zhang, T.T.; Du, G.H. Pinocembrin protects

human brain microvascular endothelial cells against fibrillar amyloid-beta(1-40) injury by suppressing theMAPK/NF-kappaB inflammatory pathways. BioMed Res. Int. 2014, 2014, 470393. [CrossRef] [PubMed]

35. Lan, X.; Wang, W.; Li, Q.; Wang, J. The Natural Flavonoid Pinocembrin: Molecular Targets and PotentialTherapeutic Applications. Mol. Neurobiol. 2016, 53, 1794–1801. [CrossRef] [PubMed]

36. Kismet, K.; Ozcan, C.; Kuru, S.; Celemli, O.G.; Celepli, P.; Senes, M.; Guclu, T.; Sorkun, K.; Hucumenoglu, S.;Besler, T. Does propolis have any e_ect on non-alcoholic fatty liver disease? Biomed. Pharmacother. 2017, 90,863–871. [CrossRef] [PubMed]

37. Mostafa, R.E.; Salama, A.A.A.; Abdel-Rahman, R.F.; Ogaly, H.A. Hepato- and neuro-protective influences ofbiopropolis on thioacetamide-induced acute hepatic encephalopathy in rats. Can. J. Physiol. Pharmacol. 2016,95, 539–547. [CrossRef]

38. Rasul, A.; Millimouno, F.M.; Ali Eltayb,W.; Ali, M.; Li, J.; Li, X. Pinocembrin: A novel natural compoundwith versatile pharmacological and biological activities. BioMed. Res. Int. 2013, 2013, 379850. [CrossRef]

39. Zhao, L.; Pu, L.;Wei, J.; Li, J.;Wu, J.; Xin, Z.; Gao,W.; Guo, C. Brazilian Green Propolis Improves AntioxidantFunction in Patients with Type 2 Diabetes Mellitus. Int. J. Environ. Res. Public Health 2016, 13, 498. [CrossRef][PubMed]

40. Curin, Y.; Ritz, M.F.; Andriantsitohaina, R. Cellular mechanisms of the protective e_ect of polyphenols onthe neurovascular unit in strokes. Cardiovasc. Hematol. Agents Med. Chem. 2006, 4, 277–288. [CrossRef]

41. De Castro, S. Propolis: Biological and pharmacological activities. Therapeutic uses of this bee-product. Annu.Rev. Biomed. Sci. 2001, 3, 49–83. [CrossRef] [PubMed]

42. Tolba, M.F.; Azab, S.S.; Khalifa, A.E.; Abdel-Rahman, S.Z.; Abdel-Naim, A.B. Ca_eic acid phenethyl ester, apromising component of propolis with a plethora of biological activities: A review on its anti-inflammatory,neuroprotective, hepatoprotective, and cardioprotective e_ects. IUBMB Life 2013, 65, 699–709. [CrossRef]

43. Van Acker, S.A.; Tromp, M.N.; Gri_oen, D.H.; Van Bennekom, W.P.; Van Der Vijgh, W.J.; Bast, A. Structuralaspects of antioxidant activity of flavonoids. Free Radic. Biol. Med. 1996, 20, 331–342. [CrossRef]

44. Daleprane, J.B.; da Silva Freitas, V.; Pacheco, A.; Rudnicki, M.; Faine, L.A.; Dörr, F.A.; Ikegaki, M.; Salazar, L.A.;Ong, T.P.; Abdalla, D.S.P. Anti-atherogenic and anti-angiogenic activities of polyphenols from propolis. J.Nutr. Biochem. 2012, 23, 557–566. [CrossRef] [PubMed]

45. Fu, W.; Wang, H.; Ren, X.; Yu, H.; Lei, Y.; Chen, Q. Neuroprotective e_ect of three ca_eic acid derivatives viaameliorate oxidative stress and enhance PKA/CREB signaling pathway. Behav. Brain Res. 2017, 328, 81–86.[CrossRef] [PubMed]

46. Hsu, C.Y.; Chiang, W.C.; Weng, T.I.; Chen, W.J.; Yuan, A. Laryngeal edema and anaphalactic shock aftertopical propolis use for acute pharyngitis. Am. J. Emerg. Med. 2004, 22, 432–433. [CrossRef] [PubMed]

47. Altug, M.E.; Serarslan, Y.; Bal, R.; Konta¸s, T.; Ekici, F.; Melek, I.M.; Aslan, H.; Duman, T. Ca_eic acid phenethyl ester protects rabbit brains against permanent focal ischemia by antioxidant action: A biochemical and planimetric study. Brain Res. 2008, 1201, 135–142. [CrossRef]

48. Gao, M.; Zhang, W.C.; Liu, Q.S.; Hu, J.J.; Liu, G.T.; Du, G.H. Pinocembrin prevents glutamate-induced apoptosis in SH-SY5Y neuronal cells via decrease of bax/bcl-2 ratio. Eur. J. Pharmacol. 2008, 591, 73–79.[CrossRef] [PubMed]

49. Gao, M.; Liu, R.; Zhu, S.Y.; Du, G.H. Acute neurovascular unit protective action of pinocembrin againstpermanent cerebral ischemia in rats. J. Asian Nat. Prod. Res. 2008, 10, 551–558. [CrossRef]

50. 35. Nakajima, Y.; Shimazawa, M.; Mishima, S.; Hara, H. Neuroprotective e_ects of Brazilian green propolis and its main constituents against oxygen-glucose deprivation stress, with a gene-expression analysis. Phytother.Res. 2009, 23, 1431–1438. [CrossRef] [PubMed]

51. Nakajima, Y.; Shimazawa, M.; Mishima, S.; Hara, H. Water extract of propolis and its main constituents,ca_eoylquinic acid derivatives, exert neuroprotective e_ects via antioxidant actions. Life Sci. 2007, 80,370–377. [CrossRef]

52. Francisco, B.M.; Salvador, M.; Amparo, N. Oxidative stress in myopia. Oxid. Med. Cell. Longev. 2015, 2015,750637. [CrossRef] [PubMed]

53. Haddadin, M.; Nazer, I.; Jamal, S.; Raddad, A.; Robinson, R. E_ect of propolis on two bacterial species with probiotic potential. Pak. J. Nutr. 2008, 7, 391–394. [CrossRef]

54. Mihai, C.M.; Marghita¸s, L.A.; Dezmirean, D.S.; Chirila, F.; Moritz, R.F.; Schlüns, H. Interactions among flavonoids of propolis a_ect antibacterial activity against the honeybee pathogen Paenibacillus larvae. J.Invertebr. Pathol. 2012, 110, 68–72. [CrossRef] [PubMed]

 

55. Zhao, G.; Zhang,W.; Li, L.;Wu, S.; Du, G. Pinocembrin protects the brain against ischemia-reperfusion injuryand reverses the autophagy dysfunction in the penumbra area. Molecules 2014, 19, 15786–15798. [CrossRef][PubMed]

56. Pasupuleti, V.R.; Sammugam, L.; Ramesh, N.; Gan, S.H. Honey, propolis, and royal jelly: a comprehensive review of their biological actions and health benefits. Oxid. Med. Cell. Longev. 2017, 2017, 1259510. [CrossRef][PubMed]

57. Chen, Y.J.; Huang, A.C.; Chang, H.H.; Liao, H.F.; Jiang, C.M.; Lai, L.Y.; Chan, J.T.; Chen, Y.Y.; Chiang, J.Ca_eic Acid Phenethyl Ester, an Antioxidant from Propolis, Protects Peripheral Blood Mononuclear Cells of Competitive Cyclists against Hyperthermal Stress. J. Food Sci. 2009, 74, H162–H167. [CrossRef] [PubMed]

58. De Oliveira, M.R.; Peres, A.; Gama, C.S.; Bosco, S.M.D. Pinocembrin Provides Mitochondrial Protection by the Activation of the Erk1/2-Nrf2 Signaling Pathway in SH-SY5Y Neuroblastoma Cells Exposed to Paraquat.Mol. Neurobiol. 2017, 54, 6018–6031. [CrossRef] [PubMed]

59. Clemente, J.C.; Ursell, L.K.; Parfrey, L.W.; Knight, R. The Impact of the Gut Microbiota on Human Health:An Integrative View. Cell 2012, 148, 1258–1270. [CrossRef] [PubMed]

60. Solanki, I.; Parihar, P.; Parihar, M.S. Neurodegenerative diseases: From available treatments to prospective herbal therapy. Neurochem. Int. 2016, 95, 100–108. [CrossRef]

61. Swamy, M.; Norlina,W.; Azman,W.; Suhaili, D.; Sirajudeen, K.N.; Mustapha, Z.; Govindasamy, C. Restoration of glutamine synthetase activity, nitric oxide levels and amelioration of oxidative stress by propolis in kainic acid mediated excitotoxicity. Afr. J. Tradit. Complement. Altern. Med. 2014, 11, 458–463. [CrossRef]

62. Cao, X.P.; Chen, Y.F.; Zhang, J.L.; You, M.M.; Wang, K.; Hu, F.L. Mechanisms underlying the wound healing potential of propolis based on its in vitro antioxidant activity. Phytomedicine 2017, 34, 76–84. [CrossRef]

63. Olczyk, P.;Wisowski, G.; Komosinska-Vassev, K.; Stojko, J.; Klimek, K.; Olczyk, M.; Kozma, E.M. Propolis modifies collagen types I and III accumulation in the matrix of burnt tissue. Evid. Based Complement. Altern. Med. 2013, 2013, 423809. [CrossRef] [PubMed]